شاخص قیمت تولید کننده PPI چیست؟

شاخص قیمت تولیدکننده یا PPI چیست و چه چیزی را اندازه گیری می‌کند؟

 PPI مخفف شاخص قیمت تولید کننده (Producer Price Index) است. شاخص PPI یک شاخص اقتصادی است که حرکت قیمت‌ها را از دیدگاه فروشندگان و تولید کنندگان ارزیابی می‌کند. این شاخص با شاخص CPI که تغییرات قیمت را از دیدگاه مصرف کننده ارزیابی می‌کند، متفاوت است. به عبارت دیگر، شاخص PPI نشان می‌دهد که تولید کنندگان برای تولید محصولاتشان چه میزان هزینه می‌کنند.

تا سال ۱۹۷۸، داده‌های PPI  تحت عنوان شاخص قیمت عمده فروشی یا WPI منتشر می‌شد. در سال ۱۹۸۲، اداره آمار کار همه پایه‌های شاخص قیمت تولید کننده را به عدد ۱۰۰ بازنشانی کرد و این سال به عنوان سال پایه مشخص شد. هر سال که قیمت‌ها نسبت به سال پایه افزایش یا کاهش پیدا می‌کردند، نشان از تغییر مثبت یا منفی شاخص داشت. به عنوان مثال اگر هزینه تولیدکننده برای ماه ژوئیه ۱۰۰ و برای ماه آگوست ۱۱۵ باشد، به این معنی است که هزینه تولید در ماه آگوست نسبت به ماه ژوئیه ۱۵ درصد رشد داشته است.

اداره آمار کار سه حوزه طبقه بندی برای محاسبه PPI مشخص کرده است که که عبارت‌اند از شرکت‌های کالامحور، شرکت‌های صنعتی و شرکت‌های مبتنی بر مرحله پردازش. در ادامه به توضیح هر یک خواهیم پرداخت:

طبقه‌بندی شرکت‌های صنعتی:

یکی از طبقه‌بندی‌های داده‌های اداره کار، دسته‌بندی مبتنی بر صنعت است. این دسته‌بندی هزینه‌های تولید در صنایع مختلف را اندازه‌گیری می‌کند. به عنوان مثال هزینه‌های تولید در صنعت فولاد اندازه‌گیری شده و آن را به صورت یک شاخص عرضه می‌کنند.

طبقه‌بندی شرکت‌های کالامحور:

در این طبقه‌بندی معمولا صنایع نادیده گرفته شده و کالاها و خدماتی که با یکدیگر شباهت دارند ترکیب می‌شوند. بیش از ۳۸۰۰ شاخص کالاهای تولید شده و حدود ۹۰۰ خدمات در این طبقه‌بندی پوشش داده می‌شوند. شاخص‌ها بر اساس محصول و خدمات نهایی مرتب شده‌اند.

طبقه‌بندی شرکت‌های مبتنی بر مرحله پردازش:

برخی کالاها و یا خدمات هستند که هم به مصرف کننده نهایی فروخته می‌شوند و هم به مصرف کننده میانی. به عنوان مثال، یک پیچ ممکن است هم به عنوان محصول نهایی به مصرف کنندگان خرد فروخته شود و هم به صورت محصول میانی به یک کارخانه مونتاژ لوازم الکترونیکی فروخته شود. در این طبقه‌بندی، اداره آمار کار، بیش از ۶۰۰ پروفایل هدفمند را منتشر می‌کند و برخی از آنها را نیز بر اساس شاخص‌های فصلی تنظیم می‌کند.

کسب و کارها چگونه از شاخص PPI‌ استفاده می‌کنند؟

کسب و کارها اغلب با تامین کنندگان قراردادهای بلندمدت منعقد می‌کنند. از آنجایی که قیمت‌ها در طول زمان تغییر می‌کنند، انعقاد چنین قراردادهایی با یک قیمت واحد دشوار است. در عوض کسب و کارها و تامین کنندگان معمولا بندی در قرارداد می‌گذارند که هزینه‌ها را با شاخص‌هایی مانند PPI تنظیم می‌کند.

به عنوان مثال، شرکت A یک قطعه را سفارش می‌دهد. تامین کننده تضمین می‌کند که به مدت سه سال این قطعه را تامین کند. هزینه اولیه قطعه یک دلار است اما تا سه سال آینده ممکن است قیمت قطعه نوسانات زیادی را متحمل شود. بنابراین، شرطی در قرارداد ذکر می‌شود که به موجب آن قیمت قطعه هر سه ماه یکبار طبق داده‌های PPI تعدیل شود. فرض کنیم این شاخص پس از سه ماه ۲ درصد افزایش را نشان دهد، در این صورت هزینه تامین قطعه برای سه ماه آینده ۱.۰۲ دلار خواهد بود. بدین ترتیب تامین کننده می‌تواند با خیال راحت نوسانات قیمت را به تولید کننده منتقل کند.

شاخص قیمت تولید کننده چطور محاسبه می‌شود؟

گفتیم که شاخص قیمت تولید کننده سه بخش تولیدی را زیرنظر دارد: شرکت‌های کالامحور، شرکت‌های صنعتی و شرکت‌های مبتنی بر مرحله پردازش. برای تهیه شاخص PPI، شرکت‌هایی توسط اداره آمار انتخاب شده و از آنها برای شرکت در نظرسنجی دعوت می‌شود، هنگامی که این شرکت‌ها دعوت را بپذیرند، یک اقتصاددان میدانی با شرکت تماس می‌گیرد تا مقدمات تحویل اطلاعات را از طریق یک پرسشنامه فراهم کند. داده‌ها به صورت ماهانه جمع‌آوری می‌شود و معمولا تا سه‌شنبه هفته‌ای که ۱۳‌امین روز ماه در آن قرار دارد کار جمع‌آوری داده‌ها تمام شده است. اداره آمار تقریبا ۲۵ هزار گزارش را با حدود ۱۰۰ هزار قیمت از انواع مختلف کالاها دریافت می‌کند. اگر یک شرکت داده‌ها را ناقص ارسال کند، یک اقتصاددان با شرکت تماس گرفته تا داده‌ها را تکمیل کند. شرکت‌ها به طور متوسط هر ۷ تا ۸ سال تعویض شده و شرکت‌های جایگزین برای تمونه‌گیری از آن صنعت به خصوص انتخاب می‌شوند.

شاخص PPI خالص یا core PPI چیست؟

شاخص PPI خالص تغییرات قیمت غذا و انرژی را از شاخص کل حذف می‌کند. همچنین این شاخص تغییرات قیمت در خدمات را نیز حذف می‌کند. دلیل این کار این است که قیمت غذا و انرژی نوسانات بسیار زیادی دارد، به همین سبب به سختی می‌توان روند حرکت تورم تولید کننده را ردیابی کرد. دلیل حذف خدمات نیز این است که حقوق و دستمزد جزء بزرگی از هزینه‌ها در این صنایع است و با نوسان آن، هزینه خدمات نیز تغییر می‌کند.

اکثر معامله‌گران فارکس PPI خالص را در نظر می‌گیرند و بر اساس آن معامله می‌کنند، چرا که این شاخص بهتر از خود PPI که شامل غذا، انرژی و خدمات نیز می‌شود، نشان دهنده یک روند است. معمولا وزن مولفه‌های درونی چه در مورد PPI خالص چه در مورد PPI هر پنج سال یکبار تغییر می‌کند. همچنین تا چهار ماه می‌توان منتظر اصلاح در داده‌های پیشین بود.

استفاده از شاخص قیمت تولیدکننده در معاملات فارکس: 

• کلمه PPI مخفف شاخص قیمت تولیدکننده است که بخش مهمی از اطلاعات اقتصادی را شامل می‌شود.
• اطلاعات مربوط به شاخص قیمت تولیدکننده در هفته دوم هرماه منتشر می شوند.
• معامله‌گران فارکس می‌توانند از شاخص قیمت تولیدکننده به‌عنوان یک معیار اصلی برای پیش‌بینی تورم مصرف‌کننده استفاده کنند؛ مفهومی که با شاخص قیمت مصرف‌کننده (CPI) ‌اندازه‌گیری می‌شود.

شاخص قیمت تولیدکننده به دلیل تاثیر هشداردهنده‌اش در انتظارات تورمی آینده، یک داده اطلاعاتی مهم اقتصادی به شمار می‌رود. معامله‌گران به دلیل رابطه مستقیم میان نرخ های بهره و تورم، شاخص قیمت تولیدکننده را در معاملات فارکس زیرنظر می‌گیرند. اما دست آخر، معامله گران می‌خواهند بدانند تغییرات نرخ بهره حاصل از این نوسانات چگونه بر روی قیمت جفت ارزها تاثیر می‌گذارند. برای اطلاعات بیشتر درباره شاخص قیمت تولیدکننده و تاثیرش بر بازار فارکس با ما همراه باشید.

شاخص قیمت تولید کننده و تورم

تغییرات مثبت در شاخص قیمت تولیدکننده نشانه بالارفتن هزینه‌هاست و این افزایش قیمت‌ها درنهایت روی مصرف‌کنندگان اثز خواهد گذاشت. اگر این تاثیر به اندازه کافی زیاد باشد، اعداد و ارقام آتی شاخص قیمت مصرف‌کننده (CPI) نیز افزایش خواهد یافت که این امر حاکی از افزایش سطح عمومی قیمت‌ها خواهد بود

تورم و تاثیر آن بر اقتصاد

تا زمانی که افزایش در سطح عمومی قیمت‌ها تحت کنترل باشد، برای اقتصاد خوب است. وقتی تقاضا برای کالا و خدمات زیاد شود، کسب‌وکارها باید هزینه سرمایه‌ای خود را افزایش داده و کارگران بیشتری را استخدام کنند تا متناسب با افزایش تقاضا، تولید خود را بالا ببرند. اما مشکل اینجاست که وقتی قیمت‌ها افزایش شدیدی پیدا کنند، قدرت خرید ارز آن کشور نیز کاهش خواهد یافت. برای مثال، امروز یک دلار آمریکا قدرت خرید کمتری نسبت به سال گذشته دارد.

در دهه ۱۹۵۰ قیمت بنزین ۰.۲۷ دلار، اجاره آپارتمان ۴۲ دلار در ماه و بلیط سینما ۰.۴۸ دلار بود. این اعداد و  ارقام به هیچ وجه شباهتی با اعداد و ارقام امروزه ندارد و این مسئله نشان دهنده آن است که چطور تورم، ارزش پول محلی را از بین برده است. در تلاش برای مقابله با تحلیل (کاهش) قدرت خرید، بانک‌های مرکزی سعی می‌کنند با ابزار افزایش نرخ بهره، میزان تورم را کاهش دهند.

چرا معامله‌گران باید به PPI اهمیت بدهند؟

مزیت اساسی داده‌های PPI این است که این داده‌ها تورم را پیش از آنکه به مصرف کننده برسد، پیش‌بینی می‌کنند. سیاست‌گذاران و معامله‌گران با تعقیب روند شاخص PPI می‌توانند متوجه شوند که قیمت‌ها به کدام سمت در حال حرکت است به عنوان مثال، افزایش در شاخص PPI صنعت فولاد می‌تواند نشان دهنده افزایش قیمت تولیدات مرتبط با این صنعت (مانند خودروسازی) طی ماه‌های آتی باشد.

در این صورت، شاهد اقدام فدرال رزرو برای بازنگری در موضع سیاست‌گذاری خود خواهیم بود. در صورتی که تورم تولید کنندگان افزایش پیدا کند، نشان می‌دهد که شرکت‌ها برای جبران این هزینه باید درآمدهای خود را افزایش دهند. این مساله در ابتدا به نفع صنایع است چرا که سودآوری آنها را به صورت اسمی افزایش می‌دهد اما از طرف دیگر این افزایش قیمت می‌تواند در ماه‌های بعد منجر به افزایش تورم در قیمت‌های مصرف کننده شود که فدرال رزرو را به سمت سیاست‌های انقباضی مانند افزایش نرخ بهره سوق خواهد داد. بدین ترتیب شاهد افت بازار سهام و افزایش تقاضا برای ارز و اوراق قرضه خواهیم بود.

چگونه شاخص قیمت تولیدکننده بر ارزها تاثیر می‌گذارد؟

هر جا پای پول در میان باشد، همیشه موضوع بده‌بستان پیش می‌آید. افراد می‌توانند پول خود را پس‌انداز کنند و سود بهره آن را دریافت کنند یا اینکه می‌توانند پول خود را خرج کنند و از سود سرمایه‌گذاری چشم‌پوشی کنند.

افزایش شاخص قیمت تولیدکننده ممکن است باعث افزایش نرخ‌های بهره شود. هنگامی که نرخ‌های بهره بالا باشد، پس‌انداز پول گزینه مطلوب‌تری به نظر خواهد رسید؛ چراکه اکنون پاداش (بهره) نسبت به قبل بیشتر شده است. در چنین شرایطی چنانچه مصرف‌کنندگان به جای پس انداز، شروع به خرج‌کردن کنند،  این هزینه برای آنها گران‌تر تمام می‌شود؛ زیرا اکنون به دلیل نرخ بهره بالاتر، پول بیشتری را نسبت به گذشته از دست می‌دهند. درنتیجه، افزایش شاخص قیمت تولیدکننده می‌تواند به تدریج منجر به افزایش نرخ بهره و تقویت یک ارز شود.

به‌عنوان مثال، افزایش نرخ بهره یورو را در نظر بگیرید. معامله‌گران فارکس می‌دانند که اعمال نرخ‌های بهره بالاتر برای یورو باعث افزایش جریان‌های مالی از سوی سرمایه‌گذاران خارجی برای خرید این ارز می‌شود. این مسئله، تقاضا برای یورو را تقویت کرده و درنهایت باعث افزایش ارزش یورو خواهد شد.

یک تکنیک رایج معاملاتی برای کسب سود از نرخ های بهره بالاتر، تکنیک «معامله انتقالی» (Carry trade) است که از طریق آن، معامله‌گران مبالغی از یک ارز با نرخ بهره پایین‌تر را فروخته و به‌جای آن، یک ارز با نرخ بهره بالاتر می‌خرند.

به یاد داشته باشید که پول همواره در مسیر بازدهی بیشتر جریان می‌یابد و معامله‌گران نیز به دنبال سودگیری از این جریان هستند.

چگونه شاخص PPI بر دلار آمریکا تاثیر می‌گذارد؟

در ابتدای امر، شاخص قیمت تولیدکننده روی دلار آمریکا تاثیر ناچیزی دارد. این موضوع از آنجا ناشی می‌شود که در اقتصاد واقعی همیشه یک تاخیر زمانی میان افزایش قیمت‌ها از سمت تولیدکنندگان و دیدن اثر نهایی این اتفاق در قالب تجربه تورم‌های بالاتر وجود دارد.

 منبع: DailyFX