سقوط چشمگیر غول نفتی مکزیک

شرکت پمکس (PEMEX)، شرکت دولتی نفت و گاز مکزیک، که زمانی یکی از موفق‌ترین شرکت‌های نفتی جهان بود، در دهه گذشته به‌طور فزاینده‌ای دچار بدهی شده است و تنها با عملیات‌های ارزان‌تر نفت در آب‌های کم عمق و نجات توسط دولت، دوام آورده است. انتظار می‌رود که کلودیا شینباوم، رئیس‌جمهور فعلی مکزیک که اخیراً انتخاب شده است، به حمایت از برنامه‌های جاه‌طلبانه نفت و گاز آندرس مانوئل لوپز اوبرادور (به اختصار آملو (AMLO))، رئیس‌جمهور پیشین، علیرغم شکست پمکس، در کنار افزایش ظرفیت انرژی‌های تجدیدپذیر ادامه دهد. با این حال، پس از سال‌ها نقص ایمنی و مشکلات مالی مداوم، بسیاری این سوال را مطرح می‌کنند که تا چه زمانی شرکت بزرگ نفت و گاز مکزیک می‌تواند سرپا بماند.

مکزیک مدتها است که برای کسب درآمد به تولید نفت و گاز متکی بوده است. این کشور دارای 5.978 میلیارد بشکه ذخایر اثبات شده نفت خام است و تولید آن در حدود 1.8 میلیون بشکه در روز است. شرکت نفت دولتی پمکس بازیگر مهمی در صنعت نفت مکزیک بوده است، به ویژه اینکه آملو مشارکت خارجی در بازار انرژی این کشور را با پیگیری سیاست‌های ملی‌سازی محدود کرد. با این حال، برای چندین سال، دولت سرمایه گذاری هنگفتی را برای حمایت از پمکس انجام داده است، چرا که این شرکت دچار بدهی شده است. از سال 2019، به ازای هر پزوی که دولت در پمکس سرمایه‌گذاری کرده است، تنها 1.4 پزو بازدهی دریافت کرده است، در حالی که بین سال‌های 2015 تا 2018، این رقم 5.7 پزو و در سال‌های گذشته بسیار بیشتر بوده است.

در دولت قبلی انریکه پنیا نیتو، دولت به دنبال پایان دادن به انحصار پمکس در صنعت نفت مکزیک بود و با جذب سرمایه‌گذاری خصوصی بیشتر در این بخش، نیاز به فعالیت‌های اکتشافی پرریسک را کاهش داد. با این حال، رئیس جمهور آملو قصد داشت تا مکزیک را با ملی کردن بخش زیادی از صنعت انرژی خود، خودکفاتر کند. این اقدامات شامل توسعه پالایشگاه نفت دوس بوکاس (Dos Bocas) در تاباسکو است که توسط پمکس اداره می‌شود، که انتظار می‌رود ظرفیت پالایش نفت خام مکزیک را برای تامین امنیت انرژی بیشتر افزایش دهد. با توجه به اینکه شش پالایشگاه موجود در کشور در حال حاضر تنها با 50 درصد ظرفیت کار می‌کنند، این مسئله می‌تواند رونق بزرگی را ارائه دهد. با این حال، انتظار می‌رود که این منجر به کاهش درآمد نفت شود، چرا که مکزیک صادرات بسیاری از نفت خام خود را متوقف خواهد کرد. دولت آملو حدود 53 میلیارد دلار از پول دولتی را در سوخت‌های فسیلی سرمایه‌گذاری کرده است و همچنین 25 میلیارد دلار کاهش مالیات ارائه کرده است.

یکی از دلایل اصلی کاهش درآمد پمکس به دلیل کاهش تولیدات نفت در دهه‌های اخیر است. پمکس که قبلاً جزء پنج تولیدکننده برتر نفت بود، در دهه گذشته از بین 10 تولیدکننده برتر نفت خام در سراسر جهان خارج شد. دلیل عمده کاهش تولیدات نفت پمکس به دلیل سرمایه گذاری کم در عملیات نفتی در سال‌های اخیر است. برای سال‌ها، دولت به‌جای انجام اصلاحات مالی که از توسعه دارایی‌های جدید حمایت می‌کرد، غیرمسئولانه از درآمدهای نفت و گاز استفاده می‌کرد، که پمکس را مجبور به وام گرفتن کرد. این شرکت با بدهی حدود 102 میلیارد دلار، معادل حدود 7 درصد تولید ناخالص داخلی مکزیک، اکنون به بدهکارترین شرکت نفتی جهان تبدیل شده است. پمکس هنوز هم از فعالیت‌های اکتشافی و تولیدی خود سود می‌برد، اما در عملیات اجرایی ضرر می‌دهد. به دلیل سوابق مالی ضعیف آن، آژانس‌های اعتباری رتبه پمکس را کاهش داده‌اند و وام گرفتن را برای شرکت گران‌تر می‌کنند.

پمکس اکنون نگران است که نگرانی‌ها در مورد تغییرات اقلیمی می‌تواند فرصت‌های سرمایه گذاری آن را مختل کند، چرا که بسیاری از بانک‌ها و سایر سرمایه گذاران در حال دور شدن از صنعت سوخت‌های فسیلی هستند. در سال 2022، پمکس اظهار داشت: «محدودیت‌های ناشی از تأمین مالی ESG» و «تسریع در انتقال انرژی که بازار نفت خام و محصولات پمکس را کاهش می‌دهد» یک تهدید است. این شرکت اولین استراتژی راهبری زیست‌محیطی، اجتماعی و شرکتی (ESG) خود را در سال جاری به منظور تشویق سرمایه گذاران برای حمایت از عملیات خود، علیرغم وضعیت مالی ضعیف خود، راه اندازی کرد. پمکس متعهد شده است تا سال 2050 به انتشار خالص کربن صفر برسد و در کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای به میزان 2.3 درصد بین سال‌های 2021 تا 2022 موفق بوده است. این شرکت قصد دارد بین 10 تا 14 درصد از هزینه سرمایه سالانه خود را برای استراتژی پایداری خود سرمایه گذاری کند.

با این حال، در زمینه ثبات، این شرکت سابقه ضعیفی دارد. از آنجایی که سایر کشورها فعالیت‌های مشعل‌سوزی خود را برای کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای کاهش می‌دهند، پمکس همچنان یکی از بدترین مقصران مشعل‌سوزی در جهان است. مکزیک در سال 2022 هفتمین تولیدکننده گاز در سراسر جهان بود، در حالی که دهمین تولیدکننده گاز متان در سال 2021 بود. با این وجود، پمکس پتانسیل جذب سرمایه‌گذاری بیشتر را در صورت کاهش مشعل‌سوزی و تنوع بخشیدن به فعالیت‌های انرژی خود برای تمرکز بر انرژی‌های تجدیدپذیر و استخراج معدنی حیاتی دارد، اما این هنوز موفق به این کار نشده است. (مشعل‌سوزی پدیدهٔ سوزاندن گازهای اضافه در مکان‌های استخراج نفت و گاز است. این کار به‌وسیلهٔ سوزانه یا مشعل گازی یا فلر گازی (gas flare) که به آن دودکش مشعلی (flare stack) نیز می‌گویند انجام می‌شود. مشعل گازی یک وسیله سوزاندن گاز است که در کارخانجات صنعتی مانند پالایشگاه نفت استفاده می‌شود.)

علیرغم شکست‌های قبلی، شینباوم قصد دارد تا پمکس تولید خود را از 1.5 میلیون بشکه در روز به 1.8 میلیون بشکه در روز افزایش دهد. هنوز مشخص نیست که آیا دولت 40 میلیارد دلار از بدهی پمکس را برای کمک به این شرکت برای گسترش فعالیت‌های نفتی خود و همچنین توسعه بالقوه انرژی‌های تجدیدپذیر و استخراج لیتیوم جذب خواهد کرد یا خیر. در همین حال، جذب سرمایه گذاری خارجی به شدت به تلاش‌های پمکس برای کربن زدایی و بهبود شیوه‌های ESG بستگی دارد. در حالی که امیدی به آینده پمکس وجود دارد، هنوز چالش‌های متعددی بر سر راه بازگشت وجود دارد.